Y Prosiect yn gryno
Achoimre Tionscadail
The Project in Brief
Agus muid ag plé le teangacha comh-oifigiúla, dúchasacha, réigiúnacha agus mionlaigh, a dtugtar TRM orthu, tá rud amháin coitianta eatarthu ar fad: go dtarlaíonn sé go dtiontaíonn cainteoirí TRM ar an mhórtheanga i roinnt cásanna agus comhthéacsanna. Tiontaítear ar an mhórtheanga nuair a bhíonn cainteoir mórtheanga i láthair, nó nuair a chastar ar strainséir, nó sa siopa nó ag an áit oibre. In áiteanna nach bhfuil an mhionteanga aitheanta go hoifigiúil iontu is féidir go dtarlódh an tiontú ar an mhórtheanga níos gaiste agus níos minice.
Cad chuige mar sin an dtiontaíonn daoine ar an mhórtheanga chomh gasta leis sin i gcásanna áirithe?
Tugann síceolaithe ‘géilliúlacht’ ar an iompar nó ar an nósmhaireacht seo. Baineann an ghéilliúlacht le féin-smachtú nósmhaireachta go spontáineach i dtreo iompair eile bunaithe ar nósmhaireacht, nó eagla pionóis. Tarlaíonn géilliúlacht teanga nuair a stopann duine de labhairt na mionteanga s’aige / s’aici féin agus tiontaíonn siad ar theanga eile, cé nár iarrtar orthu sin a dhéanamh.
Más cainteoir Breatnaise é/í an duine agus iad ag an siopa áitiúla i gceantar labhartha Breatnaise, áit a bhfuil Breatnais ag lucht an tsiopa, ag tosaíonn an cainteoir Breatnaise díreach ag labhairt Béarla leo, tá an cainteoir sin ag cloí le teoiric sin na géilliúlachta teanga. Má tá beirt Ghaeilgeoirí i mbun comhrá Gaeilge agus tagann an tríú duine, nach bhfuil aithne ar bith acu air / uirthi, agus tiontaíonn siad láithreach ar an Bhéarla gan aon eolas a lorg nó a fháil maidir le cumas teanga an duine sin, tá an ghéilliúlacht teanga i réim leo sa chás seo fosta.
Is iomaí sampla den ghéilliúlacht teanga atá ann timpeall an domhain. Is féidir leo ar fad bheith mar údar imní don chainteoir agus bheith mar bhunús le mothúcháin bunaithe ar teip agus dímrí. Ach tá deá scéal ann. Is nósmhaireacht é seo, iompar ar féidir a athrú.
Tá modheolaíocht á forbairt mar chuid den tionscadal LISTEN chun oiliúint a chur ar chainteoirí TRM a chuideoidh leo a nósmhaireacht a leasú, chun an imní a laghdú, agus le tacú leo a bheith níos muiníní mar chainteoirí mionteanga. De réir a chéile, agus le cleachtadh agus dea-thoil, is féidir le haon duine theacht ar dearcadh nua agus minicíocht úsáide sóisialta na mionteanga a mhéadú.
Cym
Fry
Gle
Hun
